Konu Seçimi
Araştırmanın konusunu seçebilmek için öncelikle ilgili alanda genel bilgi sahibi olmak gerekir.
Ansiklopediler, konu ansiklopedileri, bazı Web kaynakları ve giriş niteliğindeki kitaplar bu
amaçla kullanılabilecek kaynaklardır.
Tek bir araştırma ile konunun tüm yönlerini ele almak olanaksızdır. Konunun araştırılabilir
olması başarılı bir şekilde sınırlandırılmasına bağlıdır. Konu ne kadar genişse araştırma o
kadar yüzeysel olur, bu bakımdan sınırlandırma önemlidir.
Konuyu Sınırlandırma
Konuyu anlamlı ve araştırılabilir şekilde sınırlandırmak bir ön çalışma yapmayı gerektirir. Bu aşamada konuyla ilgili beyin fırtınası yapmanızı öneririz. Örneğin, pazarlama konusunda bir araştırma yapmak isteyebilirsiniz. Ancak, pazarlama çok farklı yönleriyle ele alınabilecek geniş bir konudur. Sadece pazarlama sözcüğü kullanılarak yapılan bir arama sizi tek tek inceleyemeyeceğiniz kadar fazla sayıda sonuca ulaştıracaktır. Oysa; ortam, coğrafik alan ve demografik özellikler gibi ek unsurlarla konuyu sınırlandırmak
ve araştırılabilir hale getirmek mümkündür. Pazarlama konusunu örnek olarak alırsak:
- yaş grubu - çocuklara yönelik pazarlama
- coğrafik alan - Japonya’da pazarlama
- ortam - İnternet’te pazarlama
- cinsiyet - erkeklere yönelik pazarlama
Araştırma konusunu soru cümlesi şeklinde ifade etmek de sınırlamada yardımcı olabilir.
Sorular yanıt gerektirir.
Araştırmanın amacı da bu yanıtları bulmaktır.
İyi bir soru ne tür bilgiye gereksinim olduğunu belirlemeye de yardımcı olur.
Örneğin:
Ebeveynlere yönelik pazarlama girişimlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?
Anahtar Sözcüklerin Seçimi
Araştırma konusunu belirledikten sonra bu konuda bilgi arama aşamasına geçebilirsiniz. Hangi ortamda arama yaptığınız önemli olmaksızın (veri tabanı, katalog, www), ilk önce konuyla ilgili anahtar sözcükleri seçmeniz gerekir. Anahtar sözcük seçimi arama sonuçlarını, dolayısıyla aramanın başarısını etkiler.
Daha önce belirlediğimiz “ebeveynlere yönelik pazarlama girişimlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar” konusu ile ilgili anahtar sözcükler
ebeveynler ve
pazarlama'dır.
Anahtar Sözcük
Araştırma konusunu en iyi tanımlayan sözcükler anahtar sözcükler olarak adlandırılır. Bilgisayarlar konuşma dilini anlamadıkları, tahmin yürütüp yorum yapmadıkları için bilgisayarlar yardımıyla bilgi ararken ne istediğimizi onların anlayacağı şekilde anlatmamız gerekir. Anahtar sözcüklerden bu amaçla yararlanırız.
Anahtar Sözcüklerle Çalışma
Farklı yazarlar aynı konuyu farklı sözcüklerle ele alabilmektedir. Bu durum, aynı konunun farklı kaynaklarda farklı sözcüklerle ifade edilmesine neden olur. Bu nedenle anahtar sözcükler seçildikten sonra bunlarla ilişkili olabilecek diğer sözcükleri de listelemek gerekir. Sözcüklerin tekil ve çoğul hallerinin yanı sıra eş anlamlı, daha dar ve daha geniş kapsamlı sözcükler, yaygın kullanılan kısaltmalar da düşünülmelidir.
Anahtar sözcükler üzerinde düşünmek ve alternatifler yaratmak ihtiyaç duyduğunuz bilgiyi bulma şansınızı arttıracaktır. Özellikle bilimsel çalışmalarınızda İngilizce veri tabanlarına da başvurmanız gerekeceğinden anahtar sözcüklerle çalışırken bunu iki dilde yapmanızda fayda vardır.
Anahtar sözcüklerle çalışırken alternatif yaratmakta zorlanıyorsanız thesauruslar’dan yararlanabilirsiniz. Thesaruslar, aradığınız sözcükle eş anlamlı sözcüklerin yanı sıra daha dar ve daha geniş kapsamlı sözcükleri de listelerler.
Örneğin, Roget's Thesaurus of English Words and Phrases.
Daha önce belirlediğimiz
ebeveynler ve pazarlama anahtar sözcükleri ile ilgili olabilecek diğer sözcükler şunlar olabilir:
Ebeveynler: Ebeveyn, anne, anneler, baba, babalar
Pazarlama: Pazar, e-pazarlama, reklam, reklamcılık, satış
Anahtar sözcük ve türevlerini de oluşturmayı öğrendikten sonra doğru bir arama yapabilmek için ve bilgiye kolay ulaşabilmek adına boole işleçlerini öğrenmenizde fayda var.